Η «απληστία» είναι καλή

Η «απληστία» είναι καλή

Tο 1973 ήταν καταστροφικό για τη Wall Street. Μια απροσδόκητη κρίση στη Μέση Ανατολή πυροδότησε τον τετραπλασιασμό των τιμών του πετρελαίου και βύθισε την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Ο Αμερικανός πρόεδρος ήταν αντιμέτωπος με το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ. O δείκτης S&P 500 υποχώρησε 50% (ύστερα από 23 χρόνια ανόδου). Δεν υπήρχαν κέρδη για τις επιχειρήσεις στη Wall Street και επομένως ούτε και μπόνους.

Στα 35 μου χρόνια πληροφορήθηκα με τρόμο ότι δεν θα λάβω κανένα μπόνους και οι απολαβές μου στην επενδυτική τράπεζα, που εργαζόμουν, θα περιοριστούν στο μικρό μισθό μου - περίπου δηλαδή στο 25% του εισοδήματος της περασμένης χρονιάς. Η επόμενη χρονιά δεν ήταν καλύτερη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί συνάδελφοί μου να εγκαταλείψουν όχι μόνο την εταιρεία αλλά και τον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Η εικόνα δεν είναι πολύ διαφορετική σήμερα. Η δημοσιοποίηση των στοιχείων ότι οι υπάλληλοι των χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων της Νέας Υόρκης έλαβαν μπόνους ύψους 18 δισ. δολαρίων το 2008 έφερε τη δημόσια κατακραυγή. Κανείς δεν αναφέρθηκε στα ισχυρά οφέλη του συστήματος των μπόνους αποδοτικότητας, τα οποία και συνέβαλαν να διατηρήσουν επί δεκαετίες οι ΗΠΑ τον τίτλο του παγκόσμιου ηγέτη στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι για πολλούς υπαλλήλους και όχι μόνο για τα ανώτατα στελέχη, τα μπόνους αντιστοιχούν σε ένα πολύ μεγάλο μέρος των συνολικών απολαβών τους. Η κατάργησή τους λοιπόν σημαίνει ότι οι υπάλληλοι αυτοί καταλήγουν με πολύ χαμηλούς μισθούς.

Από τη δεκαετία του 1970 έχουν καταρρεύσει ή έχουν χάσει την ανεξαρτησία τους 28 μεγάλοι πιστωτικοί οργανισμοί και επενδυτικές τράπεζες. Χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν εγκαταλείψει τον κλάδο, χωρίς να πετύχουν υψηλές απολαβές. Αυτοί που επιβίωσαν ωστόσο είναι σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση. Τόσο καλή, που δέχονται κριτική για «απληστία».

Τα μπόνους είναι πολύ χρήσιμα στις χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις, που λειτουργούν σε ένα σύνθετο και άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον. Αυτό το περιβάλλον έχει ανάγκη από ισχυρά κίνητρα υψηλής απόδοσης για τους εργαζομένους. Η απουσία τους θα δυσχεράνει τις ευρύτερες προσπάθειες για ανάκαμψη του τομέα. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό που κάποιοι ονομάζουν «απληστία» κάνει καλό στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Αρθρο του ΡOΪ ΣΜΙΘ,

καθηγητή Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και πρώην στελέχους της Goldman Sachs

NAFTEMPORIKI