Δέκα λόγοι που κάνουν την Κίνα διαφορετική

Δέκα λόγοι που κάνουν την Κίνα διαφορετική

Οι επικριτές της Κίνας έχουν επανέλθει δριμύτεροι - εμφανίζονται κατά κύματα κάθε λίγα χρόνια. Παρ' όλα αυτά, κάθε χρόνο που περνάει, η Κίνα διαψεύδει τους σκεπτικιστές και συνεχίζει την πορεία της ως το μεγαλύτερο θαύμα οικονομικής ανάπτυξης του σύγχρονου κόσμου. Και, απ' ό,τι φαίνεται, θα τη συνεχίσει για αρκετό καιρό ακόμη.


Η νευρικότητα που επικρατεί σήμερα οφείλεται σε ένα συγκερασμό ανησυχιών, για τον πληθωρισμό, τις υπερβάλλουσες επενδύσεις, την ανοδική πορεία των μισθών και τα επισφαλή τραπεζικά δάνεια. Διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί προειδοποιούν ότι η Κίνα μπορεί να πέσει θύμα της επίφοβης «παγίδας του μέσου εισοδήματος», στην οποία έχουν πέσει πολλά αναπτυσσόμενα κράτη με αποτέλεσμα να εκτροχιαστούν.

Πολλές από τις ανησυχίες αυτές έχουν μια δόση αλήθειας, ιδίως όσον αφορά στο σημερινό πρόβλημα του πληθωρισμού. Κατά κύριο λόγο, όμως, πηγάζουν από άστοχες γενικεύσεις. Στη συνέχεια, παρατίθενται 10 λόγοι για τους οποίους δεν πρέπει να βγάζουμε συμπεράσματα για την κινεζική οικονομία κρίνοντας από την εμπειρία άλλων κρατών:

Στρατηγική

Από το 1953, η Κίνα έχει πλαισιώσει τους μακροπρόθεσμους στόχους της με πενταετή προγράμματα, τα οποία περιλαμβάνουν ξεκάθαρους στόχους και πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην επίτευξη των στόχων αυτών. Το 12ο Πενταετές Πρόγραμμα που ανακοινώθηκε πρόσφατα θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελέσει ένα στρατηγικό σημείο καμπής σηματοδοτώντας τη μεταστροφή από το εξαιρετικά επιτυχημένο μοντέλο της παραγωγικής κοινωνίας, που εφαρμόζεται τα τελευταία 30 χρόνια, προς μια ακμάζουσα καταναλωτική κοινωνία.

Αφοσίωση

Η ηγεσία της Κίνας, με νωπές τις οδυνηρές αναμνήσεις των αναταραχών και έχοντας αντλήσει δύναμη από την Πολιτιστική Επανάσταση της δεκαετίας του 1970, έχει θέσει ως πρώτη της προτεραιότητα τη σταθερότητα. Η αφοσίωσή της σε αυτόν το στόχο έχει συμβάλει ουσιαστικά στο να μην υποστεί η Κίνα παράπλευρες απώλειες από την κρίση των ετών 2008-2009. Επιπλέον, της έχει δώσει τα εφόδια να διαδραματίσει έναν εξίσου σημαντικό και πρωταγωνιστικό ρόλο στον αγώνα ενάντια στον πληθωρισμό, τις φούσκες των ακινήτων και την επιδείνωση της ποιότητας των δανείων.

Εξασφάλιση οικονομικών πόρων

Η αφοσίωση της Κίνας στη σταθερότητα έχει σημαντικές προεκτάσεις. Περισσότερα από 30 χρόνια μεταρρυθμίσεων είχαν ως αποτέλεσμα να ενεργοποιηθεί ο δυναμισμός της οικονομίας της. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξαν οι μεταρρυθμίσεις στον επιχειρηματικό κλάδο και τον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, ενώ έχουν δρομολογηθεί πολλές ακόμη μεταρρυθμίσεις. Επιπλέον, η Κίνα έχει αποδείξει ότι διδάσκεται από τις κρίσεις του παρελθόντος και αλλάζει πορεία, όταν χρειάζεται.

Αποταμίευση

Το γεγονός ότι το ποσοστό αποταμίευσης στην Κίνα ξεπερνά το 50% έχει αποβεί ιδιαίτερα ωφέλιμο για τη χώρα. Με τις αποταμιεύσεις της η Κίνα χρηματοδότησε τις επενδύσεις που προϋποθέτει η οικονομική ανάπτυξη, ενώ συσσώρευσε τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα, τα οποία προστάτεψαν τη χώρα από τους έξωθεν κλυδωνισμούς. Η Κίνα φαίνεται πλέον διατεθειμένη να απορροφήσει μέρος από τις πλεονάζουσες αποταμιεύσεις προκειμένου να διευκολύνει τη στροφή προς την εγχώρια ζήτηση.

Εσωτερική μετανάστευση

Τα τελευταία 30 χρόνια, το ποσοστό του πληθυσμού που ζει στα αστικά κέντρα της χώρας έχει αυξηθεί από 20% σε 46%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, τα επόμενα 20 χρόνια, επιπλέον 316 εκατομμύρια Κινέζοι θα μετακινηθούν από την περιφέρεια της Κίνας στις πόλεις. Αυτό το πρωτοφανές κύμα αστικοποίησης στηρίζει σε μεγάλο βαθμό τις επενδύσεις σε υποδομές και την οικοδομική δραστηριότητα για κατασκευή εμπορικών κτηρίων και κατοικιών. Οσοι προειδοποιούν για υπερβάλλουσες επενδύσεις και «πόλεις φαντάσματα» επικεντρώνονται στο σκέλος της προσφοράς, χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τους την αυξανόμενη ζήτηση.

Εύκολος στόχος - κατανάλωση

Η ιδιωτική κατανάλωση αναλογεί μόλις στο 37% του ΑΕΠ της Κίνας - το μικρότερο ποσοστό μεταξύ των μεγάλων οικονομιών του κόσμου. Το 12ο Πενταετές Πρόγραμμα, το οποίο εστιάζει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αύξηση των μισθών και τη δημιουργία ενός κοινωνικού πλέγματος ασφαλείας, μπορεί να οδηγήσει σε εντυπωσιακή αύξηση της αγοραστικής δύναμης σε επίπεδο πολυτελών καταναλωτικών αγαθών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του ποσοστού της κατανάλωσης επί του κινεζικού ΑΕΠ κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες έως το 2015.

Εύκολος στόχος - υπηρεσίες

Ο τομέας των υπηρεσιών αναλογεί μόλις στο 43% του κινεζικού ΑΕΠ - πολύ χαμηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Ο κλάδος των υπηρεσιών αποτελεί κεντρικό άξονα της στρατηγικής της κυβέρνησης για τόνωση της κατανάλωσης -ιδίως οι τομείς που βασίζονται σε συναλλαγές μεγάλης κλίμακας, όπως η διανομή προϊόντων (χονδρικής και λιανικής), οι εγχώριες μεταφορές, η διοικητική μέριμνα της προμηθευτικής αλυσίδας καθώς, επίσης, οι υπηρεσίες διαμονής και ψυχαγωγίας. Την επόμενη πενταετία, το μερίδιο των υπηρεσιών στο ΑΕΠ της Κίνας ενδέχεται να ξεπεράσει το στόχο για αύξηση τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων. Πρόκειται για μια συνταγή εντάσεως εργασίας, με υψηλή αποδοτικότητα φυσικών πόρων, η οποία είναι φιλική προς το περιβάλλον, δηλαδή αυτό ακριβώς που χρειάζεται η Κίνα στο επόμενο στάδιο της ανάπτυξής της.

Αμεσες ξένες επενδύσεις

Η σύγχρονη Κίνα αποτελεί πόλο έλξης για τις διεθνείς πολυεθνικές εταιρείες που αναζητούν αποτελεσματικότητα και μια αφετηρία για άνοιγμα στην πιο δημοφιλή αγορά του κόσμου. Οι επενδύσεις αυτές παρέχουν στην Κίνα πρόσβαση στις σύγχρονες τεχνολογίες και τα συστήματα διαχείρισης. Η επερχόμενη αναπροσαρμογή της Κίνας σε μια οικονομία με βασικό άξονα την κατανάλωση προϋποθέτει εμμέσως τη μεταστροφή προς τις άμεσες ξένες επενδύσεις -στροφή από τη βιομηχανία στις υπηρεσίες- που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει την περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας.

Παιδεία

Στην Κίνα έχουν γίνει άλματα σε επίπεδο ανθρώπινου κεφαλαίου. Το ποσοστό αλφαβητισμού στους ανήλικες αγγίζει πλέον το 95%, ενώ το ποσοστό των αποφοίτων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανέρχεται σε 80%. Οι 15χρονοι μαθητές της Σαγκάης αναδείχθηκαν πρώτοι στην πρόσφατη διεθνή κατάταξη για τις επιδόσεις στα μαθηματικά και την ανάγνωση, βάσει του τυποποιημένου μετρικού συστήματος PISA. Πλέον, από τα κινεζικά πανεπιστήμια αποφοιτούν περισσότεροι από 1,5 εκατ. μηχανικοί και επιστήμονες ετησίως. Η χώρα έχει μπει για τα καλά στο δρόμο της ανάπτυξης με άξονα τη γνώση.

Καινοτομία

Το 2009 κατατέθηκαν στην Κίνα περίπου 280.000 εγχώριες αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, γεγονός που αναδεικνύει την Κίνα στην τρίτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, μετά την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ. Σε επίπεδο διεθνών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, η Κίνα βρίσκεται στην τέταρτη θέση και συνεχίζει την ανοδική της πορεία. Ταυτόχρονα, στόχος της Κίνας είναι να ανέλθει το ποσοστό της έρευνας και της ανάπτυξης επί του ΑΕΠ στο 2,2% έως το 2015 - το διπλάσιο από το 2002. Ο στόχος αυτός συμβαδίζει με το 12ο Πενταετές Πρόγραμμα, το οποίο επικεντρώνεται στους «αναδυόμενους στρατηγικούς τομείς» που βασίζονται στην καινοτομία, όπως η εξοικονόμηση ενέργειας, η πληροφορική νέας γενιάς, η βιοτεχνολογία, η βιομηχανία εξοπλισμού υψηλής προτιθέμενης αξίας, οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, τα εναλλακτικά υλικά και η αυτοκινητοβιομηχανία εναλλακτικών καυσίμων. Σήμερα, οι επτά αυτοί τομείς αναλογούν στο 3% του κινεζικού ΑΕΠ και η κυβέρνηση στοχεύει στην αύξηση του ποσοστού αυτού στο 15% έως το 2020 γεγονός που σημαίνει εκτίναξη στην αλυσίδα προστιθέμενης αξίας.

Ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Γέιλ, Τζόναθαν Σπενς, προειδοποιεί εδώ και καιρό ότι η Δύση έχει την τάση να κοιτά την Κίνα μέσα από το ίδιο πρίσμα που κοιτά και τον εαυτό της. Πράγματι, με βάση τα δικά μας πρότυπα, οι ανισορροπίες της Κίνας είναι ασταθείς και μη βιώσιμες. Ανάλογη κριτική έκανε δημοσίως και ο πρόεδρος της Κίνας, Γουέν Τζιαμπάο.

Αυτός είναι, όμως, ο λόγος για τον οποίο η Κίνα είναι τόσο διαφορετική - το ότι λαμβάνει σοβαρά υπ' όψιν αυτούς τους προβληματισμούς. Σε αντίθεση με τη Δύση, όπου η έννοια της στρατηγικής αυτή καθαυτή αποτελεί πλέον οξύμωρο σχήμα, η Κίνα έχει «αγκαλιάσει» ένα πλαίσιο μεταβατικότητας με στόχο την εξάλειψη των περιορισμών σε επίπεδο βιωσιμότητας. Επιπλέον, σε αντίθεση με τη Δύση, η οποία είναι εγκλωβισμένη μέσα σε ένα τέλμα δυσλειτουργικών πολιτικών, η Κίνα διαθέτει τόσο την αποφασιστικότητα όσο και τους οικονομικούς πόρους για να εφαρμόσει αυτή τη στρατηγική. Δεν είναι καλή εποχή, λοιπόν, για να στοιχηματίσει κάποιος κατά της Κίνας.

source: naftemporiki.gr