Ζητείται ο χρυσός

Ζητείται ο χρυσός

Βλέποντας τα έσοδα να μειώνονται και έχοντας προβεί προεκλογικά σε ένα σωρό δαπανηρές υποσχέσεις, η κυβέρνηση θέλει πώληση μέρους των αποθεμάτων σε χρυσό


Χέρι στο χρυσάφι που διατηρεί η Κεντρική Τράπεζα επιχειρεί να βάλει η κυβέρνηση αφού, προς μεγάλη της απογοήτευση, διαπιστώνει ότι αρκετά από τα εκατομμύρια του δημοσιονομικού πλεονάσματος έχουν ήδη εξανεμιστεί. Και ότι τα περιθώρια για κλείσουν οι «μαύρες» τρύπες και να ικανοποιηθούν οι ατέλειωτες προεκλογικές της δεσμεύσεις είναι απελπιστικά μικρά.
Η κυβερνητική τάση εκφράστηκε και χθες κατά την παρουσίαση που έγινε από τον Υπουργό Οικονομικών Χαρίλαο Σταυράκη στο πολιτικό γραφείο του ΔΗΣΥ, έχει όμως πίσω της μεγάλη ιστορία. Αποτέλεσε αντικείμενο έντονης διαφωνίας μεταξύ Κεντρικής Τράπεζας και κυβέρνησης προ δύο περίπου μηνών ενώ και η προηγούμενη κυβέρνηση, υπό τον Τάσσο Παπαδόπουλο, στάθηκε απέναντι στο Διοικητή Αθανάσιο Ορφανίδη διεκδικώντας πώληση μέρους του χρυσού και προώθηση των κερδών, που με βάση την κείμενη νομοθεσία τους αναλογούν, στον κρατικό κορβανά.
Η επίθεση που δέχθηκε ο κ. Ορφανίδης εκ μέρους της κυβέρνησης αλλά κυρίως του ΑΚΕΛ στα μέσα του περασμένου Απριλίου εξΆ αφορμής των δηλώσεών του για αναδιαμόρφωση της ΑΤΑ στη βάση μιας πιο κοινωνικής προσέγγισης, πολύ πιθανόν να μην είναι άσχετη με την κόντρα που αφορά το θέμα των αποθεμάτων σε χρυσό. Σχετική ενδέχεται να είναι και η κυβερνητική πρόθεση για δημιουργία μιας ενιαίας εποπτικής αρχής στο χρηματοοικονομικό τομέα στην οποία θα υπάγεται και η Κεντρική Τράπεζα.
Πάντως χθες ο υπουργός Οικονομικών έχοντας κατανοήσει την αρνητική εντύπωση που δημιουργεί η δημόσια συζήτηση του ζητήματος και δεδομένης της απόλυτης ανεξαρτησίας της Κεντρικής Τράπεζας, έβαλε νερό στο κρασί του και δήλωσε ότι η Κυβέρνηση δεν κάνει οποιεσδήποτε σκέψεις για θέμα πλέον.




40% αναπτυξιακά
Είναι καλά γνωστό ότι η κυβέρνηση παρέλαβε τη διακυβέρνηση του τόπου σε άριστη δημοσιονομική κατάσταση (με πλεόνασμα το 2007 της τάξης του 3,3% του ΑΕΠ ή 505,5 εκατ. ευρώ έναντι 1,5% ή που είχε προβλεφθεί). Είναι επίσης γνωστό ότι ενώ το Υπουργείο Οικονομικών προέβλεψε για φέτος πλεόνασμα της τάξης του 0,5% του ΑΕΠ (72 εκατ. ευρώ), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές της προβλέψεις, εκτιμά ότι το πλεόνασμα θα διαμορφωθεί στο 1,7% ή 245 εκατ. ευρώ.
Από την άλλη, δεν θα πρέπει κανείς να παραβλέπει το γεγονός ότι η κυβέρνηση παρέλαβε επίσης την οικονομία σε μια φάση επιβράδυνσης ? και λόγω της διεθνούς κρίσης ? αλλά και λόγω της αναμενόμενης και προβλεφθείσας από πέρσι, μείωσης της δραστηριότητας του τομέα των ακινήτων. Κανείς δεν ανέμενε ότι τα αποτελέσματα του 2007 σε αυτό τον τομέα θα είχαν επανάληψη, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
Βλέποντας τώρα τα έσοδα να μειώνονται και έχοντας προβεί προεκλογικά σε ένα σωρό δαπανηρές «κοινωνικές» και αναπτυξιακές υποσχέσεις, η κυβέρνηση βρίσκεται... στο χείλος του γκρεμού: Πώς θα ικανοποιήσει τις υποσχέσεις της χωρίς να παραβεί τις δεσμεύσεις έναντι της ΕΕ και τις δικές της προβλέψεις; Πώς θα κρατήσει, έστω, τα προσχήματα;
Ο Χαρίλαος Σταυράκης δήλωσε χθες ξεκάθαρα στις παρουσιάσεις του σε ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ σε σχέση με την κατάσταση της οικονομίας, ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα μόνο το 40% των αναπτυξιακών έργων που είχαν προγραμματιστεί για την πενταετία είναι δυνατόν να υλοποιηθούν! Και ότι το δημοσιονομικό πλεόνασμα, τουλάχιστον για το 2009, πρέπει να το ξεχάσουμε. Η προσπάθεια τώρα επικεντρώνεται στη διατήρηση ενός οριακού ελλείμματος.

Τα δις χρυσάφι
Διέξοδο στα πιο πάνω αδιέξοδα προσπαθεί αγωνιωδώς να βρει τώρα η κυβέρνηση. Και υπολογίζει ότι μία ανάσα θα πάρει εάν η Κεντρική Τράπεζα συναινέσει στην πώληση μέρους του χρυσού που διατηρεί, συνολικής αξίας πέραν του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Χρησιμοποιεί μάλιστα το επιχείρημα ότι η Κεντρική Τράπεζα διατηρεί αχρείαστα υπερβολικά ψηλά αποθεματικά.
Ασφαλώς η κυβέρνηση επιχειρεί να βρει και άλλες διεξόδους. Σε αυτές θα πρέπει να ενταχθούν και οι πρόσφατες εξαγγελίες για επιτάχυνση της είσπραξης παλαιών φορολογικών χρεών και ασφαλώς και η αποφασιστικότητα για είσπραξη φορολογικών οφειλών της Εκκλησίας.

Αντίσταση
Εμπόδιο στις ορέξεις της κυβέρνησης σε σχέση με το χρυσάφι στέκει η Κεντρική Τράπεζα. Η τελευταία θεωρεί ότι τα αποθεματικά της όχι μόνο δεν είναι υπερβολικά, αλλά και ότι δεν είναι αρκετά. Δεδομένης και της υποχρέωσης που έχει πλέον να συνεισφέρει στις τυχόν ζημιές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως και όλες οι άλλες χώρες της ευρωζώνης. Προς το σκοπό τούτου, μάλιστα, η Κεντρική άρχισε ήδη να προβαίνει σε ειδική πρόβλεψη για κάλυψη τυχόν υποχρεώσεων που απορρέουν από το πιο πάνω. Σημειώνεται ότι η συμμετοχή της Κύπρου στο κεφάλαιο της ΕΚΤ ανέρχεται στο 0,13%.
ΓιΆ αυτό και όταν η κυβέρνηση έθεσε το θέμα της πώλησης του χρυσού στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιο Ορφανίδη αυτός φέρεται να δήλωσε κατηγορηματικά ότι ούτε καν συζητεί τέτοιο θέμα.
Παραδοσιακά οι κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο διατηρούν αποθεματικά για να είναι σε θέση να στηρίζουν τα εθνικά τους νομίσματα αλλά και να διοχετεύουν ρευσότητα στο σύστημα σε περίπτωση μεγάλης κρίσης. Και φυσικά όχι για να ενισχύουν τις κρατικές δαπάνες (και μαζί τον πληθωρισμό) σε μια περίοδο ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης.

Ο νόμος
Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έχει τη δυνατότητα, όσο και εάν το επιθυμεί, να βάλει χέρι στα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας. Η τελευταία είναι ανεξάρτητη και τα διαχειρίζεται όπως επιθυμεί προκειμένου να ικανοποιήσει τους σκοπούς της. Δηλαδή τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών και τη στήριξη της γενικής οικονομικής πολιτικής του κράτους. Ασφαλώς και τη διασφάλιση της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος και όπως ρητώς καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία, την κατοχή, διαφύλαξη και διαχείριση των επίσημων αποθεμάτων της Δημοκρατίας στα οποία περιλαμβάνονται τα διαθέσιμα της Τράπεζας και του Δημοσίου σε συνάλλαγμα και χρυσό.
Με βάση τον περί κεντρικής τραπέζης νόμο, το καθαρό κέρδος της τράπεζας κατανέμεται ως ακολούθως: στο γενικό αποθεματικό κεφάλαιο μεταφέρεται το 20% των κερδών και το υπόλοιπο 80% στο γενικό κυβερνητικό λογαριασμό σε πίστη του πάγιου ταμείου της κυβέρνησης. Σημειώνεται ότι το 2007 η Κεντρική Τράπεζα μετέφερε στο πάγιο ταμείο του κράτους 8,6 εκατ. ευρώ και το 2006 17,1 εκατ. ευρώ από τα κέρδη της.




--------------------------------------------------------------------------------
Πλεόνασμα 251εκατ. ευρώ
Όπως προαναφέρθηκε, η Κεντρική διατηρεί σήμερα χρυσό αξίας πέραν του ενός δις ευρώ. Το συνολικό πλεόνασμα στις 28 Δεκεμβρίου 2007, ημερομηνία αναφοράς των ετήσιων λογαριασμών, διαμορφώθηκε στα 251 εκατ. ευρώ. Εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις, σύμφωνα με τη νομοθεσία, το 80% του καθαρού κέρδους που πραγματοποιεί η Κεντρική Τράπεζα μεταφέρεται στον μέτοχό της, δηλαδή στην κυβέρνηση και συγκεκριμένα στο πάγιο ταμείο. Όμως η λογιστική μεταχείριση που χρησιμοποιεί η Κεντρική Τράπεζα, δεν αναγνωρίζει το πλεόνασμα που προκύπτει από την επανεκτίμηση του χρυσού ως κέρδος. Το πλεόνασμα αυτό πιστώνεται σε ένα ειδικό λογαριασμό ο οποίος βρίσκεται μεταξύ των υποχρεώσεων και των αποθεματικών της. Θέση της κυβέρνησης είναι πως μέρος του κέρδους θα πρέπει να αναγνωριστεί και το 80% (200 εκατ. ευρώ) να της δοθεί. Το υπόλοιπο 20% (50 εκατ. ευρώ) από τον ειδικό λογαριασμό να πιστωθεί στα αποθεματικά της Κεντρικής Τράπεζας. Το γενικό αποθεματικό κεφάλαιο σχηματίζεται με παρακράτηση από τα καθαρά κέρδη, το ύψος του οποίου καθορίζεται με κριτήριο τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της τράπεζας και της οικονομικής ανεξαρτησίας για επίτευξη των σκοπών της.

ΠΟΛΙΤΗΣ