Γολγοθάς επισφαλειών για τραπεζίτες

Γολγοθάς επισφαλειών για τραπεζίτες


Το γολγοθά των επισφαλειών ανεβαίνουν φέτος οι εγχώριες τράπεζες, καθώς η διεθνής και εγχώρια χρηματοπιστωτική κρίση φέρνει τα διοικητικά τους επιτελεία αντιμέτωπα με τις συνέπειες της μάχης που έδωσαν για ενίσχυση των δανειστικών τους μεριδίων. Πριν ένα περίπου χρόνο, όταν οι τράπεζες κατάρτιζαν τα business plans για την επόμενη τριετία, οι τραπεζίτες έβαλαν στοίχημα ότι θα συγκρατούσαν τις επισφάλειες σε χαμηλά επίπεδα παρά την επιβράδυνση της οικονομίας. Το στοίχημα χάθηκε, όμως, καθώς η απότομη επιδείνωση των εγχώριων οικονομικών συνθηκών μετά το Σεπτέμβριο, καθιστά αδόκιμες πλέον τις παραδοχές για χαμηλές προβλέψεις.

Το καθιερωμένο ξεσκόνισμα των δανειστικών χαρτοφυλακίων των μεγάλων τραπεζών στις αρχές του έτους, έδωσε μια πρόγευση των τάσεων που δημιουργούνται. Τα επίπεδα των προβλέψεων για επισφαλή δάνεια – που μετρούνται συνήθως ως ποσοστό επί του συνόλου των δανείων – επέστρεψαν στο ψηλότερο σημείο της τελευταίας τριετίας. Αν και το σύνολο των προβλέψεων για ολόκληρο το έτος παρέμεινε σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, οι προβλέψεις του τελευταίου τριμήνου, παρουσίασαν απότομη άνοδο.

Μόνο το τέταρτο τρίμηνο του έτους οι προβλέψεις της Τρ. Κύπρου έφθασαν το 0,90% των ακάθαρτων δανείων της (€51 εκ.). Στην περίπτωση της Marfin έφθασαν το 0,99% (€59 εκ.) και της Ελληνικής το 1,40% (€17 εκ.).

Οι συνολικές προβλέψεις για το 2008 περιορίστηκαν στο 0,40% για την Τρ. Κύπρου (€92 εκ.), στο 0,61% για τη Marfin (€129 εκ.) και στο 0,80% για την Ελληνική Τράπεζα (€40 εκ.). Το στοίχημα που είχαν βάλει οι τραπεζίτες για το 2008 ήταν για 0,3% στην περίπτωση της BOCY, 0,57% στην περίπτωση της MΡΒ και 0,40% στην περίπτωση της HB.


Οι τάσεις που παρουσιάστηκαν στο τελευταίο τρίμηνο του έτους είναι ανησυχητικές αν ληφθεί υπόψη η ιστορική εξέλιξη των επισφαλειών σε περιόδους ύφεσης. Το 2002, όταν η οικονομία είχε παρουσιάσει επιβράδυνση κοντά στο 2%, οι επισφάλειες των τραπεζών είχαν παρουσιάσει απότομη άνοδο, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να καταγράψουν ετήσιες ζημιές, αντί κέρδη. Το 2009 ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας αναμένεται να επιστρέψει στα επίπεδα του 2002, ή να πέσει ακόμα χαμηλότερα, στα επίπεδα του 1991.

Τα διοικητικά επιτελεία των τραπεζών εκτιμούν, πάντως, ότι οι καιροί έχουν αλλάξει και πως οι ενισχυμένοι πιστοδοτικοί τους έλεγχοι, περιορίζουν τους κινδύνους για απότομη διάβρωση της ποιότητας των δανειστικών τους χαρτοφυλακίων. Παραπέμπουν στο δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων, τον «προθάλαμο» των επισφαλειών, που εξακολουθεί να παρουσιάζει βελτίωση. Παραπέμπουν επίσης στην αυστηρότερη εποπτεία του συστήματος από την Κεντρική Τράπεζα.

Στους εποπτικούς μηχανισμούς του συστήματος αναφέρθηκε προχθές και ο διοικητής της ΚΤ, Αθανάσιος Ορφανίδης, σημειώνοντας ότι οι κυπριακές τράπεζες παραμένουν υγιείς. Η απότομη αύξηση των επισφαλειών, όμως, αναμένεται να τροφοδοτήσει ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα της εγχώριας εποπτείας. Επικριτές του κ. Ορφανίδη, σημειώνουν πως κατά τη διάρκεια του 2008, η νομισματική αρχή απέφυγε επιμελώς να παρέμβει δραστικά στην τραπεζική αγορά για να χαλιναγωγήσει τη ραγδαία μεγέθυνση των δανειστικών χαρτοφυλακίων των τραπεζών, που διπλασιάστηκαν σε δύο χρόνια. Σημειώνουν επίσης πως η Κεντρική έδωσε περισσότερη έμφαση στη νομισματική πολιτική του ευρωσυστήματος, αντί στην εποπτεία των εγχώριων τραπεζών.

Η αναμενόμενη αύξηση των επισφαλειών, που συνδέεται και με την απότομη κάμψη που παρουσιάζει η εγχώρια αγορά ακινήτων, καθιστά δύσκολες τις προβλέψεις για τα κέρδη του 2009. Από τις τρεις μεγάλες τράπεζες, μόνο η Τρ. Κύπρου αποτόλμησε την οριοθέτηση στόχων για το 2009. Περιμένει πως τα κέρδη της θα μειωθούν από €500 εκ. το 2008, σε €300-400 εκ. φέτος. Η Marfin ανακοίνωσε πως δεν είναι ακόμα σε θέση να δώσει πρόβλεψη για το έτος, ενώ η Ελληνική αναμένεται να το πράξει τον Απρίλιο.

Σε περίπτωση, πάντως, που οι τραπεζικές επισφάλειες παρουσιάσουν φέτος απότομη αύξηση, οι τράπεζες έχουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να απορροφήσουν τις ζημιές. Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της Τρ. Κύπρου έφθασε στο τέλος του 2008 το 11,2%, της Marfin το 10,6% και της Ελληνικής το 11%. Το απαιτούμενο όριο που θέτει η ΚΤ είναι 8%.

Εντούτοις, οι κυπριακές τράπεζες αντιλαμβάνονται την ανάγκη ενίσχυσης των πρωτοβάθμιων τους κεφαλαίων (Tier I), όπου μειονεκτούν σε σύγκριση με ξένες τράπεζες, λόγω των κρατικών κεφαλαίων που έλαβαν οι τελευταίες στο πλαίσιο μέτρων διάσωσης τους.

STOCKWATCH.COM.CY