Γιατί οι ΗΠΑ χρειάζονται την επιβολή ΦΠΑ

Γιατί οι ΗΠΑ χρειάζονται την επιβολή ΦΠΑ


Το κυβερνητικό χρέος των ΗΠΑ έχει αξιολόγηση ‘ΑΑΑ’ και είναι απόλυτα δικαιολογημένο. Μπορεί η επιβολή φόρου προστιθέμενης αξίας να βοηθήσει να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση και για τις επόμενες γενιές; Η απάντηση είναι ναι.

Οι ΗΠΑ, έχοντας την πλουσιότερη οικονομία στον κόσμο και μια ζωντανή δημοκρατία, παραμένει το επενδυτικό ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους οικονομικής και πολιτικής αναταραχής. Απόδειξη αυτού είναι η εισροή κεφαλαίων σε τίτλους του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ από επενδυτές από όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της μεγάλης ύφεσης, ένα αξιόλογο μέτρο εμπιστοσύνης λαμβάνοντας υπόψη πως το επίκεντρο της οικονομικής κρίσης ήταν η αγορά κατοικίας στις ΗΠΑ. Οι τίτλοι του δημοσίου είναι ο χρυσός κανόνας των παγκόσμιων κεφαλαιαγορών. Ο αμερικανικός φορολογούμενος και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αξίζουν την τιμή.

Τώρα, πολλοί ανησυχούν για το δημοσιονομικό έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και την εκτίναξη του χρέους. Η ανησυχία είναι βραχυπρόθεσμα άστοχη. Μεγάλο μέρος της τρέχουσας δημοσιονομικής κατάστασης αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό το κόστος της καταπολέμησης της μεγάλης ύφεσης, της χειρότερης από το 1930. Αλλά μακροπρόθεσμα, το έλλειμμα του προϋπολογισμού και το κυβερνητικό χρέος είναι ένας δυσοίωνος συνδυασμός. Το υποκείμενο δημοσιονομικό θέμα είναι η Αγία Τριάδα των προγραμμάτων πρόνοιας: η κοινωνική ασφάλιση, η υγειονομική περίθαλψη και το πρόγραμμα Medicair με έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Οι δαπάνες για τα τρία αυτά προγράμματα από μόνες τους αντιπροσωπεύουν το ήμισυ περίπου των ανελαστικών δαπανών της κυβέρνησης. Θα αυξηθούν με τη γήρανση του πληθυσμού.

Η γενιά του Woodstock, δηλαδή οι περίπου 76 εκατομμύρια «baby boomers που γεννήθηκαν μεταξύ του 1946 και του 1964, ετοιμάζεται να συνταξιοδοτηθεί. Οι παλαιότεροι boomers είχαν το δικαίωμα να εισπράτουν χρήματα από την κοινωνική ασφάλιση στην ηλικία των 62 το 2008. Θα έχουν το δικαίωμα για Medicare το επόμενο έτος. Τελικά, κατά την επόμενη πεντηκονταετία περίπου, εάν η συνολική φορολογική επιβάρυνση της χώρας παραμείνει στο τρέχον 18% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, οι ΗΠΑ θα καταλήξουν σε δανεισμό για την καταβολή τόκων πάνω στους τόκους, σύμφωνα με το Rudolph G. Penner, οικονομολόγο στο Urban Institute. «Σε αυτό το σημείο, οι συνολικές δαπάνες, το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος θα εκτοξευθούν,» γράφει.

Σαφώς, τα μακροπρόθεσμα δημοσιονομικά νούμερα δεν είναι βιώσιμα. Κάτι πρέπει να γίνει πολύ πριν από τη δημοσιονομική καταστροφή, όμως, κάθε λύση θα χρειαστεί χρόνια για να γίνει νόμος, οπότε τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει κανείς. Είναι πολύ αργά πλέον για να καταφύγουμε σε λύσεις για το έλλειμα του τύπου "αφήστε το θηρίο να λιμοκτονήσει." Απόψεις του στυλ "η μείωση των φόρων φέρνει αποτέλεσμα" δεν είναι αλήθεια όσο συχνά και να επαναλαμβάνονται. H κοινωνική ασφάλιση, η υγειονομική περίθαλψη και το πρόγραμμα Medicair είναι δημοφιλή προγράμματα που δεν πρόκειται να μειωθούν σταδιακά. Η κυβέρνηση μπορεί να έχει ακόμη μεγαλύτερες υποχρεώσεις στο χώρο της υγείας-με την υγειονομική μεταρρύθμιση. Πράγματι, μεταξύ των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου και της Μεγάλης Ύφεσης, η κυβέρνηση έχει αναλάβει τεράστιες ευθύνες, με πόλεμο σε δύο μέτωπα και ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας, την επέκταση του Medicare και την διάσωση των τραπεζών. Οποιαδήποτε βιώσιμη λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο τις δαπάνες όσο και τη φορολόγηση.

Αυτό σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να εξετάσουμε το φόρο προστιθέμενης αξίας, ή ΦΠΑ. Σε αντίθεση με ένα φόρο επί των πωλήσεων, ο οποίος επιβάλλεται από 45 πολιτείες και πολλούς δήμους μόνο στη λιανική κατανάλωση ενός αγαθού ή υπηρεσίας, ο ΦΠΑ εισπράττεται σε κάθε στάδιο της παραγωγής και της διανομής και όχι μόνον από τους λιανοπωλητές. Ο ΦΠΑ είναι ένας υψηλής απόδοσης φόρος από οικονομικής άποψης. Είναι ουσιαστικά ένας κατ ΄αποκοπήν φόρος κατανάλωσης, και ο τρόπος που συλλέγεται ελαχιστοποιεί τα προβλήματα συμμόρφωσης. Περισσότερες από 100 χώρες χρησιμοποιούν το ΦΠΑ για να γεμίσουν τα ταμεία τους. Η Νέα Ζηλανδία, για παράδειγμα, έχει ΦΠΑ 12,5% και η Δανία 25%.

Ο ΦΠΑ ποτέ δεν έχει αποκτήσει πολλούς οπαδούς στις ΗΠΑ. Πολλοί φιλελεύθεροι είναι αντίθετοι επειδή πιστεύουν ότι βαραίνει περισσότερο τους φτωχούς και τους ηλικιωμένους. Δεν αρέσει σε πολλούς συντηρητικοί γιατί είναι ένας νέος φόρος-και αποδοτικός. «Ο μεγαλύτερος (αλλά συχνά σιωπηρός) φόβος πολλών συντηρητικών είναι ότι ο ΦΠΑ θα είναι πολύ αποτελεσματικός στη συγκέντρωση εσόδων» γράφει ο Joel Slemrod, οικονομολόγος στο Stephen M. Ross School of Business του Πανεπιστημίου του Michigan. Ορισμένοι συντηρητικοί ανησυχούν ότι ένας αποτελεσματικός ΦΠΑ μπορεί να επιτρέψει την περαιτέρω γιγάντωση της κυβέρνησης. Ίσως ο Grover Norquist, ένας παλιός αντίπαλος του φόρου στη συντηρητική ομάδα άσκησης πίεσης ΄Αμερικανοί για τη μεταρρύθμιση της φορολογίας΄ το λέει εξαιρετικά εύστοχα. «Ο ΦΠΑ», είπε, «είναι η γαλλική λέξη για τη μεγαλύτερη κυβέρνηση».

Ωστόσο, είναι η ίδια η απόδοση του ΦΠΑ, που τον καθιστά ελκυστικό για τη λήψη ενός μεγάλου βήματος για την αντιμετώπιση των μελλοντικών υποχρεώσεων της Αμερικής. Ο ΦΠΑ λειτουργεί καλύτερα ως συμπλήρωμα του φόρου εισοδήματος. Πράγματι, η δικομματική επιτροπή του Λευκού Οίκου για την φορολογική μεταρρύθμιση στα μέσα της δεκαετίας εξέτασε αυτήν την λύση. Οι επιχειρήσεις θα καταβάλλουν φόρο βάση της διαφοράς μεταξύ των αποδείξεων από τις πωλήσεις τους και του κόστους των εισροών τους, δηλαδή αυτά που αγόρασαν από άλλες επιχειρήσεις. Ο ΦΠΑ θα ενσωματώνονταν σε ένα πολύ απλουστευμένο σύστημα φόρου εισοδήματος.

Είναι μια ιδέα που αξίζει να αναβιώσει. Κανείς δεν υπερασπίζεται πραγματικά το ισχύον σύστημα φορολογίας εισοδήματος πια. Είναι υπερβολικά περίπλοκο, με κάθε είδους «παραθυράκια» και ειδικού ενδιαφέροντος χάρες, από διάφορες προστατευόμενες φορολογικά συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις μέχρι πολλαπλές φορολογικές εκπτώσεις και πιστώσεις για ιδιοκατοίκηση εώς ξεχωριστή φορολογική μεταχείριση για τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων. Χειρότερα ακόμη, η αυθαίρετη σταδιακή κατάργηση των διαφόρων εισφορών, όπως ο φόρος περιουσίας, περιπλέκουν χωρίς λόγο το φορολογικό κώδικα και ενισχύουν μια ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι είναι ουσιαστικά άδικος. Το Κογκρέσο και η Διοίκηση θα μπορούσαν να ανταμείψουν τους φορολογούμενους με μια σοβαρή απλοποίηση του φόρου. Θα μπορούσαν να μειώσουν τους φορολογικούς συντελεστές εισοδήματος σε μεγάλο βαθμό με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και με την εξάλειψη πιστώσεων, εκπτώσεων και των κενών του συστήματος. Τότε, το ΦΠΑ, το οποίο είναι εξαιρετικά αποδοτικό, θα συμπληρώσει το φόρο εισοδήματος για θα αποκαταστήσει τη μακροπρόθεσμηςδημοσιονομική πειθαρχία.

Ο Slemrod από το Πανεπιστήμιο του Michigan άνοιξε θαυμάσια μια έκθεση για τη μεταρρύθμιση του φορολογικού παραθέτοντας τον Ράλφ Έμερσον: «Μπορούμε να αποδώσουμε την ομορφιά αυτού που είναι απλό. Αυτού που δεν έχει περιττά μέρη. Που ανταποκρίνεται ακριβώς στο σκοπό του.» Κατέληξε τη συζήτηση με τη θρυλική νουθεσία του Άλμπερτ Αϊνστάιν ότι «τα πάντα θα πρέπει να γίνουν όσο το δυνατόν απλούστερα, αλλά δεν είναι απλό.» Η φορολογία περιλαμβάνει επίμαχα θέματα ηθικής, αξιών, αποτελεσματικότητας, και κοινωνικών στόχων, λέει ο Slemrod. Τέλεια απλότητα είναι δυνατή μόνο στα χαρτιά, όχι στον πραγματικό κόσμο.


Αλλά πολλά μπορούν να γίνουν με τον φορολογικό κώδικα, έχοντας τη νουθεσία του Αϊνστάιν στο μυαλό, αλλά κινούμενοι πιο κοντά στο πρότυπο του Έμερσον για την ομορφιά. Να απλοποιήσουμε το φορολογικό κώδικα και να υιοθετήσουμε τον ΦΠΑ. Αυτό θα αποδείξει ότι η αμερικανική δημοκρατία μπορεί να ασκεί μια υγιή δημοσιονομική πολιτική. Οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο θα μπορούν να συνεχίσουν να κοιμούνται ήσυχοι, γνωρίζοντας τα χρήματά τους είναι ασφαλή σε αμερικανικά ομόλογα.

source: capital.gr