Η σιδηρά Neelie χτυπάει τα καρτέλ

Η σιδηρά Neelie χτυπάει τα καρτέλ


Το 2004 δυο ήταν τα χαρτοφυλάκια που ανακοίνωσε o Jose Manuel Barroso για την -τότε- νέα Κομισιόν και έκαναν αίσθηση: το Περιβάλλον, το οποίο πήγε στο Σταύρο Δήμα και το χαρτοφυλάκιο του ανταγωνισμού το οποίο ανέλαβε η Ολλανδή Neelie Kroes. Στις Βρυξέλλες, και όχι μόνο, υπήρξαν ειρωνικά χαμόγελα. Τι σχέση μπορεί να έχει ο δικηγόρος της Wall Street με το φλέγον θέμα της περιβαλλοντολογικής προστασίας; Και πως μπορεί η Kroes, η οποία προερχόταν από τον επιχειρηματικό κόσμο και έχει διατελέσει υψηλόβαθμο στέλεχος σε εταιρείες όπως η McDonalds, να συγκρουστεί με το παρελθόν της; Τελικά, ο Δήμας αντεπεξήλθε με επιτυχία στα καθήκοντά του. Και κατά τη διάρκεια της θητείας της Kroes, η οποία τυπικά έληξε στα τέλη Οκτωβρίου, η γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού επέβαλε πρόστιμα-ρεκόρ και έδειξε τα δόντια της σε κολοσσούς όπως η Microsoft.

“Αν ως εταιρεία κάνεις το σωστό, δεν υπάρχει κάτι για να μας φοβάσαι. Προτιμούμε να βοηθήσουμε μια επιχείρηση να βελτιώσει τη συμπεριφορά της από το να μπούμε στη διαδικασία μιας μακροχρόνιας και δύσκολης υπόθεσης. Αλλά, φυσικά, κάποιες φορές πρέπει να πάρουμε δύσκολες αποφάσεις. Όμως, όπως θα έχετε δει [...]δεν φοβόμαστε να υψώσουμε το ανάστημά μας για το ευρύτερο συμφέρον των καταναλωτών και των φορολογουμένων,’’ δήλωσε το Νοέμβριο η απόφοιτος και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Ρότερνταμ. Κάτι που μάλλον κατάλαβε πολύ καλά η Saint Gobain, στην οποία το 2008 επιβλήθηκε πρόστιμο-μαμούθ ύψους 896 εκατ. ευρώ για συμμετοχή σε καρτέλ στο χώρο των υαλικών τμημάτων αυτοκινήτων. Το πρόστιμο της γαλλικής εταιρείας αρχικά ήταν μικρότερο, αλλά αυξήθηκε κατά 60% καθώς η εταιρεία είχε τιμωρηθεί και στο παρελθόν για συμμετοχή σε καρτέλ.

"Η σιδηρά Kroes"

Αποφάσεις όπως αυτή έχουν αποστομώσει τους επικριτές της. Έχει ανοίξει μια μεγάλη έρευνα κατά των ισχυρών εταιρειών ενέργειας, αναγκάζοντας την E.ON να διασπάσει το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειάς της και τη RWE το δίκτυο φυσικού αερίου της. Το καλοκαίρι επέβαλε πρόστιμο ύψους ενός δισ. ευρώ στις Ε.ON και GDF Suez καθώς διαπίστωσε την ύπαρξη καρτέλ στη γαλλική και γερμανική αγορά από το 1975 έως το 2005. Όπως σημειώνουν ξένα μέσα ενημέρωσης, δεκάδες ακόμη διώξεις είναι σε εξέλιξη στον τομέα της ενέργειας, και αυτό μόνο καλά νέα μπορεί να σημαίνει για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.

Η Ολλανδή Επίτροπος, η οποία κατά τα φοιτητικά της χρόνια διετέλεσε επικεφαλής της μεγαλύτερης αδελφότητας της Ολλανδίας, της RVSV, είχε βάλει τα καρτέλ στο επίκεντρο της θητείας της. Το 2006, έθεσε σε ισχύ έναν νέο κανονισμό περί επιείκειας ο οποίος είναι πιο κοντά στα αμερικάνικα πρότυπα. Σύμφωνα με αυτόν, μια εταιρεία που συμμετέχει σε καρτέλ αλλά έχει βοηθήσει την επιτροπή στην έρευνά της μπορεί να προστατευτεί από τις ενδεχόμενες κυρώσεις.

Επίσης, από το 2005 η Επιτροπή έχει επιβάλει πρόστιμα συνολικού ύψους 9,5 δισ. ευρώ, όταν οι ποινές της αρμόδιας υπηρεσίας των ΗΠΑ από το 1997 έως σήμερα ανέρχονται σε κάτι περισσότερο από 2,7 δισ. ευρώ. Τέτοιες κινήσεις της έχουν προσδώσει το παρατσούκλι "η σιδηρά Kroes".

Οι αρμοδιότητες της Kroes βέβαια δεν περιορίζονται μόνο στα καρτέλ. Ως πολιτική προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού είναι υπεύθυνη για την εύρυθμη λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς στην Ευρώπη. H Oracle είδε το deal με την Sun να κινδυνεύει ύστερα από τις αντιρρήσεις των αξιωματούχων που στεγάζονται στο Quartier Europeen στις Βρυξέλλες. Η Intel "εισέπραξε" πρόστιμο ενός δισ. ευρώ καθώς θεωρήθηκε πως έκανε κατάχρηση της κυρίαρχης θέσης της στην αγορά και εμπόδιζε τους ανταγωνιστές της από το να εισέλθουν σε κερδοφόρους τομείς της αγοράς.

Ένας άλλος αμερικανικός κολοσσός, η Microsoft ένιωθε για πέντε χρόνια την καυτή ανάσα της Ολλανδής, επίσης για λόγους στρέβλωσης του ανταγωνισμού -και αναγκάστηκε να υποχωρήσει, προσφέροντας, σε κάποιες περιπτώσεις, το λειτουργικό της σύστημα χωρίς το windows media player το οποίο αναπαραγάγει πολυμέσα, ενώ μόλις το Δεκέμβριο υπέκυψε στις πιέσεις της Επιτροπής και δεσμεύτηκε πως θα δίνει περισσότερες επιλογές στους καταναλωτές σε θέματα browser -σημαίνοντας ίσως την αρχή του τέλους για την παντοδυναμία του περίφημου internet explorer.

"Lehman Sisters"

Την τελευταία χρονιά η Kroes είχε εξουσία "ζωής και θανάτου" και σε ένα άλλο θέμα, δεδομένης της πρόσφατης οικονομικής κρίσης. Με τις χρηματαγορές και τα χρηματοπιστωτικά συστήματα να βρίσκονται στο χείλος της κατάρρευσης, οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. έσπευσαν να ρίξουν στην αγορά χρήμα με τη μορφή πακέτων στήριξης της οικονομίας και διάσωσης των τραπεζών. Το πρόβλημα ήταν πως αυτά έπρεπε να πάρουν την έγκριση της "σιδηράς Kroes". Και αυτό έγινε, μόνο που σε κάποιες περιπτώσεις η Επίτροπος επέβαλε τους δικούς της, σκληρούς όρους. Για παράδειγμα, αποδεχόμενη την -επί της ουσίας- κρατικοποίηση της Lloyds και της RBS από τη Βρετανική κυβέρνηση, η Κομισιόν, για να προστατεύσει τον ανταγωνισμό, απαίτησε την πώληση 318 υποκαταστημάτων της RBS και περισσότερων από 600 υποκαταστημάτων της Lloyds μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια.

"Αν η Lehman Brothers λέγονταν Lehman Sisters, θα είχε συμβεί η κρίση με αυτόν τον τρόπο; Όχι,’’ έχει δηλώσει η Kroes, η οποία ζητάει περισσότερες γυναίκες σε κορυφαίες θέσεις στην πολιτική και τις επιχειρήσεις. Για το 2009, το Forbes την συμπεριέλαβε στις 100 πιο ισχυρές γυναίκες -λίστα στην οποία βρισκόταν και τα τρία προηγούμενα χρόνια. Θα βρίσκεται στην επόμενη Κομισιόν, αναλαμβάνοντας θέση αντιπροέδρου και το χαρτοφυλάκιο των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής, κάτι που επέλεξε η ίδια. Στο γραφείο της στο Berlaymont, στα κεντρικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα κάθεται ο γνωστός μας Joaquin Almunia. Και γνωρίζει πως ο πήχης πλέον βρίσκεται πολύ ψηλά.

Τα μεγαλύτερα πρόστιμα που έχει επιβάλει η Κομισιόν για καρτέλ

Εταιρεία
Πρόστιμο (σε ευρώ)
Έτος

Saint Gobain
896 000 000
2008

E.ON
553 000 000
2009

GDF Suez
553 000 000
2009

ThyssenKrupp
479 669 850
2007

Hoffmann-La Roche AG
462 000 000
2001

Siemens AG
396 562 500
2007

Pilkington
370 000 000
2008

Sasol Limited
318 200 000
2008

ENI SpA
272 250 000
2006

Lafarge SA


capital.gr