IMF: Ωρολογιακή βόμβα ακινήτων

IMF: Ωρολογιακή βόμβα ακινήτων


Πρόσθετα κεφάλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων θα χρειαστούν οι κυπριακές τράπεζες για να οχυρωθούν από τους κραδασμούς που ενδέχεται να προκαλέσει μεγάλη μείωση στις τιμές των ακινήτων, εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF). Σε έκθεση για τη σταθερότητα του εγχώριου χρηματοοικονομικού συστήματος, το IMF αναγνωρίζει την ευρωστία του τραπεζικού κλάδου, προειδοποιεί όμως για τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη μεγάλη έκθεση των κυπριακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στα ακίνητα. Το IMF εκτιμά ότι οι κίνδυνοι είναι τόσο μεγάλοι ώστε να επιβάλλουν τη διατήρηση των κεφαλαίων των τραπεζών πάνω από τα κατώτερα επιτρεπτά όρια και τη μη παραχώρηση μερίσματος.

Tο IMF σημειώνει με ανησυχία το μέγεθος του τραπεζικού συστήματος, που είναι περίπου επταπλάσιο του κυπριακού ΑΕΠ, καθιστώντας δυσκολότερη τη στήριξη των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε περίπτωση ανάγκης. «Ως ποσοστό του ΑΕΠ, το ενεργητικό των κυπριακών τραπεζών - 690% - είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του Ηνωμένο Βασιλείου ή της Ελβετίας», αναφέρουν στην έκθεση τους οι αναλυτές του IMF.

Καμπανάκι για ακίνητα

Το IMF ανησυχεί γιατί μεγάλο μέρος του ενεργητικού των τραπεζών έχει διοχετευθεί τα τελευταία χρόνια στη δανειοδότηση ακινήτων. Αν και οι κυπριακές τράπεζες έχουν καταφέρει να αποφύγουν τις κακοτοπιές της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, «ορισμένες έμμεσες επιδράσεις έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητές, ιδίως η φθορά στην ποιότητα των πιστωτικών χαρτοφυλακίων των τραπεζών προς το τέλος του 2008».

«Η ποιότητα των δανείων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από εξωγενείς παράγοντες λόγω του διογκούμενου πιστωτικού κινδύνου που σχετίζεται με στεγαστικά δάνεια σε ξένους και λόγω της μειωμένης τουριστικής κίνησης. Επίσης, οι εξασφαλίσεις των τραπεζών ενδεχομένως να χάσουν την αξία τους όταν οι τιμές ακινήτων υποχωρήσουν από τα ιστορικά ψηλά, ακόμα και αν η αναλογία δανείων – προς - αξία έχει περιοριστεί και αν η διόρθωση των τιμών ακινήτων είναι σταδιακή», αναφέρει το IMF.

Τα εξειδικευμένα stress tests της τεχνοκρατικής ομάδα του διεθνούς οργανισμού αναδεικνύουν πως ο πιστωτικός κίνδυνος είναι μακράν ο μεγαλύτερος από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι κυπριακές τράπεζες, εν μέρει λόγω του ψηλού δανεισμού των κυπριακών νοικοκυριών.

Η ομάδα του IMF περιέλαβε στα stress tests σενάρια για κινδύνους ρευστότητας, συναλλάγματος, επιτοκίων και διατραπεζικών συναλλαγών.

Τα κοντέρ του IMF σήμαναν συναγερμό όταν οι κυπριακές τράπεζες εξετάστηκαν για τις αντοχές τους σε μειώσεις τιμών ακινήτων.

Στο σενάριο μείωσης των τιμών των οικιστικών και εμπορικών ακινήτων κατά 30%, οι τεχνοκράτες του διεθνούς οργανισμού σημείωσαν ότι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών θα μειωθεί κατά 1,4%.

Στο χείριστο σενάριο, που συνεπάγεται την αρνητική μεταβολή σειράς κινδύνων, οι τράπεζες ενδέχεται να χρειαστούν κεφάλαια ίσα με το 10% του κυπριακού ΑΕΠ, δηλαδή €1,7 δισ., αφού ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας θα μειωθεί απότομα στο 4,8%.

Συστάσεις με πολλαπλούς αποδέκτες

Λόγω ακριβώς των πιστωτικών κινδύνων που ελλοχεύουν, το IMF συστήνει στις εγχώριες εποπτικές αρχές όπως οι τράπεζες ενισχύσουν τα κεφάλαια τους σε επίπεδα πιο πάνω από τις ελάχιστες εποπτικές τους υποχρεώσεις για να αντέξουν τους όποιους μελλοντικούς πιστωτικούς κραδασμούς. «Οι επόπτες πρέπει να βεβαιωθούν ότι οι τράπεζες έχουν αρκετά κεφαλαιακά αποθέματα – πέραν των ελάχιστων εποπτικών υποχρεώσεων – για να αντισταθμίσουν τη μεγάλη τους έκθεση στον πάσχοντα κλάδο ακινήτων και κατασκευών», αναφέρει η έκθεση.

Το IMF ζητά επίσης συντηρητικότερες προβλέψεις από τις κυπριακές τράπεζες, αλλά και προσοχή στη μερισματική τους πολιτική.

Λίγες μόλις μέρες μετά την απόφαση για παραχώρηση μειωμένου προμερίσματος από την Τρ. Κύπρου, το IMF εισηγείται την αναστολή πληρωμών μερισμάτων μέχρι να προκύψει βελτίωση της ποιότητας του πιστωτικού χαρτοφυλακίου των τραπεζών.

Σε σχέση με την εποπτεία, το IMF ζητά από την Κεντρική Τράπεζα να εξετάσει την πιθανότητα γραπτής σύστασης απαγόρευσης ή μείωσης των μερισμάτων από τράπεζες.

Όσο αφορά το πολυσυζητημένο θέμα της τραπεζικής ρευστότητας, ο διεθνής οργανισμός σημειώνει τη μείωση της αλλά θεωρεί τα υφιστάμενα επίπεδα σχετικά καλά. Ζητά από την εποπτική αρχή, όμως, να παρακολουθεί στενά τη ρευστότητα των τραπεζών, ιδίως τις ιδιαίτερα ευμετάβλητες ξένες καταθέσεις, που αποτελούν το ένα τρίτο των καταθετικών υποχρεώσεων των τραπεζών.

Εποπτική αρχιτεκτονική

Το IMF δεν παραλείπει στην έκθεση του να επαναλάβει τις συστάσεις του για ενιαία εποπτεία του χρηματοοικονομικού κλάδου, ιδίως των τραπεζών και συνεργατικών, που εποπτεύονται σήμερα από δύο διαφορετικά σώματα. Προχωρώντας παρά πέρα, εισηγείται όπως τεθούν κάτω από την ίδια εποπτική ομπρέλα οι ασφαλιστικές και οι χρηματιστηριακές εταιρείες. Παραδέχεται πάντως πως δεν υπάρχει ξεκάθαρη άποψη διεθνώς κατά πόσον η ενιαία εποπτεία είναι το βέλτιστο εποπτικό σύστημα.

Ο διεθνής οργανισμός σημειώνει επίσης την ανεπάρκεια των στοιχείων που υπάρχουν για τα ακίνητα και για το δανεισμό των νοικοκυριών, ζητώντας από τη Cystat ουσιαστικές βελτιώσεις.

stockwatch.com.cy