Ορφανίδης: Αισιόδοξο το 2%

Ορφανίδης: Αισιόδοξο το 2%

Χαμηλότερος του 2% θα είναι ο ρυθμός ανάπτυξης το 2009 εκτιμά ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Αθανάσιος Ορφανίδης, καθώς τα δεδομένα πάνω στα οποία στηρίχθηκε το βασικό σενάριο της νομισματικής αρχής έχουν επιδεινωθεί. Μιλώντας στη StockWatch, ο κ Ορφανίδης εξηγεί ότι από το Νοέμβριο, όταν η Κεντρική είχε αξιολογήσει τη διαμορφούμενη κατάσταση στη διεθνή και εγχώρια οικονομία, «έχει παρατηρηθεί επιδείνωση της διεθνούς οικονομίας, και αναμφίβολα θα μας επηρεάσει και στην Κύπρο αρνητικά». «Επομένως», συμπληρώνει, «αν το βασικό σενάριο ήταν τότε 2%, με την επιδείνωση της κατάστασης θα αναμένεται να είναι πιο χαμηλό».

Με βάση τα δεδομένα αυτά, «πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα τα ενδεχόμενα. Πρέπει να δούμε πως εξελίσσεται η κατάσταση στην κυπριακή οικονομία και να δούμε αν πρέπει να υπάρχει κρατική παρέμβαση. Εξαιτίας της μεγάλης αβεβαιότητας και της επιδείνωσης που έχουμε παρατηρήσει, ενδεχομένως να χρειάζονται θεσμικές παρεμβάσεις», τονίζει, φέρνοντας ως παράδειγμα τις παρεμβάσεις του ελληνικού δημοσίου.

Αφήνοντας κάποιες σκιές για το βαθμό θεσμικής ετοιμότητας που υπάρχει στην Κύπρο, ο διοικητής της ΚΤ τονίζει πως σε τέτοιες συνθήκες, «το σημαντικό είναι η κυβέρνηση μας να είναι έτοιμη να υλοποιήσει τις όποιες θεσμικές παρεμβάσεις κριθούν απαραίτητες, γιατί χρειάζεται αρκετός χρόνος προετοιμασίας και νομοθετικών ρυθμίσεων».

Ερωτηθείς αν έχει γίνει κάποια προεργασία, απαντά, με νόημα: «Δεν ξέρω αν ετοιμάζονται τα όποια νομοσχέδια και αν γενικά γίνεται αυτή η προετοιμασία».

Εποπτεία με το γάντι

Στη συζήτηση του με τη StockWatch, ο κ. Ορφανίδης μιλά και για την ταχύρυθμη πιστωτική επέκταση που παρατηρείται τα τελευταία δύο χρόνια στην Κύπρο. Ερωτηθείς γιατί δεν παρενέβη η νομισματική αρχή, για να προλάβει τα προβλήματα ρευστότητας που δημιούργησε η ραγδαία παραχώρηση δανείων, ο διοικητής σημειώνει τους εποπτικούς περιορισμούς που δημιουργούνται από την ένταξη της Κύπρου στην ενωμένη Ευρώπη.

«Στο παρελθόν, πριν μπούμε στην ΕΕ και πριν φιλελευθεροποιηθεί το σύστημα, η ΚΤ είχε άλλα εργαλεία που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να βάλει πιστωτικά όρια (credit controls), δηλαδή θα λέγαμε στην κάθε τράπεζα τι θα είναι η πιστωτική της επέκταση. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που δεν μπορούμε πλέον να κάνουμε στην ενωμένη Ευρωπαϊκή οικονομία. Επομένως, τα εργαλεία αυτά έχουν διαφοροποιηθεί. Αυτό μπορούμε να το δούμε ως περιορισμό που πρέπει να αποδεχθούμε σαν τίμημα της εισδοχής μας στην ευρωζώνη. Δεν είμαι βέβαιος αν είναι τίμημα, γιατί δεν είμαι σίγουρος αν ήταν αποτελεσματικά τα μέτρα που είχε πριν στη διάθεση της η ΚΤ. Θα ήμασταν σε καλύτερη κατάσταση αν μπορούσε να βάλει αυτά τα όρια;», διερωτάται.

Συνεχίζοντας, ο κ. Ορφανίδης υπεραμύνεται της στάσης που τήρησε η εποπτική αρχή, λέγοντας ότι ο επόπτης πρέπει «να μην είναι πολύ παρεμβατικός (too intrusive) γιατί αυτό επιβαρύνει την αποτελεσματικότητα του συστήματος». «Άλλωστε οι τράπεζες», συνεχίζει, «είχαν και έχουν ψηλά εποπτικά κεφάλαια, που ξεπερνούν τα ελάχιστα πρωτοβάθμια κεφάλαια που απαιτούνται από το Basel».

Υπενθύμισε επίσης ότι η Κεντρική Τράπεζα πήρε μέτρα για περιορισμό της πιστωτικής επέκτασης. «Ακριβώς λόγω της γρήγορης μεγέθυνσης των πιστώσεων», σημείωσε ο κ. Ορφανίδης, «η KT διατηρούσε τα επιτόκια αλλά και το ποσοστό των κατωτάτων αποθεμάτων των εμπορικών τραπεζών με την ΚΤ σε ψηλότερα επίπεδα από αυτά που ίσχυαν στην ζώνη του ευρώ και επέτρεψε τη σύγκλιση τους την τελευταία μέρα πριν την υιοθέτηση του ευρώ». «Επιπλέον», συνέχισε, «τον Ιούλιο του 2007 η Κεντρική Τράπεζα διαβλέποντας, πολύ πριν το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης, τους κινδύνους από τον υπέρμετρο δανεισμό στον κατασκευαστικό τομέα αύξησε το απαιτούμενο ποσοστό συνεισφοράς του δανειολήπτη για αγορά δεύτερης κατοικίας από το 30% στο 40%».

Ερωτηθείς αν μπορούσε να προβλεφθεί το πρόβλημα ρευστότητας που παρουσιάζεται σήμερα, αφού οι τράπεζες δάνειζαν με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από τους ρυθμούς με τους οποίους αντλούσαν καταθέσεις, ο κ. Ορφανίδης απαντά ότι η κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτέμβρη ήταν απρόβλεπτη.

Τονίζει επίσης τις συστάσεις που έγιναν στις τράπεζες να ελέγξουν το ρυθμό αύξησης του δανεισμού τους από τις αρχές του 2008 ώστε να μη προβούν σε απότομη μείωση μεταγενέστερα.

Συστάσεις για καταθετικά επιτόκια

Ερωτηθείς αν η νομισματική αρχή προτίθεται να κάνει παρόμοιες συστάσεις για το ύψος των καταθετικών επιτοκίων, ο κ. Ορφανίδης απαντά ότι έχουν ήδη γίνει συστάσεις για το θέμα αυτό στις διοικήσεις των τραπεζών. «Η Κεντρική Τράπεζα στο μέτρο το δυνατοτήτων της προβαίνει και σε άλλες ενέργειες που συμβάλουν στην ομαλοποίηση των επιτοκίων», πρόσθεσε, αποφεύγοντας να δώσει λεπτομέρειες.

Διαφοροποιείται όμως από όσους υποστηρίζουν πιο ενεργή παρέμβαση της ΚΤ στο θέμα των καταθετικών επιτοκίων. «Είναι αδιανόητο να αναμένουν κάποιοι την ΚΤ να συντονίσει συμπαιγνία (collusion) των τραπεζών για καθορισμό των επιτοκίων. Δεν μπορούμε να κάνουμε παρατυπίες ή και παρανομίες. Επιπλέον πολλές φορές ξεχνούμε ότι όταν παρεμβαίνεις στην ελεύθερη αγορά, πάντα κάποιος επιβαρύνεται. Δεν μπορεί να λέμε ότι δεν μας ενδιαφέρουν καθόλου οι καταθέτες είτε αυτός είναι η κυβέρνηση, ή συνταξιοδοτικά ταμεία ή απλοί άνθρωποι με τα υστερήματα τους».

Ερωτηθείς αν θεωρεί ότι η παρέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης στην τραπεζική αγορά βάζει τις κυπριακές τράπεζες σε μειονεκτική θέση, ο κ. Ορφανίδης απαντά ότι τα μέτρα είναι εντός των πλαισίων που όρισε η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και είναι συμβατά με την ομαλή λειτουργία της ελεύθερης αγοράς.

Και πρόσθεσε: «Μάλιστα από τον περασμένο Οκτώβριο πολλές φορές έχει προτρέψει την κυβέρνηση να πάρει παρόμοια μέτρα για τη διασφάλιση του επί ίσης όρους ανταγωνισμού».

Ακίνητα: Εξαίρεση του κανόνα η Κύπρος;

Στη συζήτηση του με τη StockWatch, ο κ. Ορφανίδης μιλά, τέλος, για τον εγχώριο κλάδο ακινήτων. «Διεθνώς παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό μειώσεις σε τιμές ακινήτων σε πάρα πολλές χώρες, όπου δεν παρατηρήθηκε αυτό το φαινόμενο για δεκαετίες. Επομένως, μπορούμε να το αποκλείσουμε ότι θα γίνει και εδώ;» διερωτάται. «Δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε ότι θα γίνει και στην Κύπρο», λέει με νόημα, αποφεύγοντας ωστόσο να προσδιορίσει τις πιθανότητες απότομης πτώσης στις τιμές ακινήτων.

STOCKWATCH.COM.CY