Κόκκινες προβλέψεις για τιμές ακινήτων 2009

Κόκκινες προβλέψεις για τιμές ακινήτων 2009


Στη χειρότερη περίοδο των τελευταίων δέκα τουλάχιστον ετών εισέρχεται η αγορά ακινήτων με τη συντριπτική πλειοψηφία των στελεχών του κλάδου να εκτιμούν ότι η μείωση των τιμών που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες θα επιταχυνθεί το 2009. Νέα σφυγμομέτρηση που πραγματοποίησε η StockWatch μεταξύ 22 μεσιτών και developers καταγράφει τις εκτιμήσεις τους για την πορεία του κλάδου τους τελευταίους μήνες και αναδεικνύει την έκδηλη ανησυχία τους για το μέλλον της αγοράς. Όλοι σχεδόν οι παράγοντες εκτιμούν ότι υπάρχει κάποια μείωση στις τιμές και οι πλείστοι εκτιμούν ότι η κατάσταση θα χειροτερεύσει το 2009.

Η σφυγμομέτρηση, που στηρίζεται εξολοκλήρου στις πεποιθήσεις των επιχειρηματιών αντί σε πραγματικά στοιχεία, διαφοροποιεί την εικόνα που δίνει η Κεντρική Τράπεζα, που καταρτίζει σχετικό δείκτη με βάση εκτιμήσεις που καταχωρούνται για δανειοδοτηθέντα ακίνητα. Σύμφωνα με την ΚΤ, οι τιμές υφιστάμενων και νέων ακινήτων αυξήθηκαν 10% το 2008 έναντι αύξησης 15% το 2007. Τα στοιχεία της ΚΤ αφορούν κυρίως τους πρώτους εννιά μήνες του 2008.

Σημείο αναφοράς για τους περισσότερους επιχειρηματίες που περιλήφθηκαν στη σφυγμομέτρηση της StockWatch είναι το τέλος Σεπτεμβρίου, όταν έπεσε σαν βόμβα η είδηση της κατάρρευσης του Αμερικανικού κολοσσού της Lehman Brothers και της άμεσης εξαγωγής της κρίσης σε ολόκληρη την Ευρώπη και κυρίως τη Βρετανία από την οποία η Κύπρος αντλεί το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων σε ακίνητα.

Όλοι πλην ενός από όσους ρωτήθηκαν εκτιμούν ότι υπάρχει μείωση τιμών, αν και οι εκτιμήσεις διαφέρουν σε ότι αφορά το ύψος της μείωσης και τις τοποθεσίες. Οι πλείστοι συμφωνούν ότι το πρόβλημα αντιμετωπίζουν κυρίως οι παραλιακές περιοχές, κυρίως η Πάφος, η Λάρνακα και η Αμμόχωστος, που είχουν μεγάλη εξάρτηση στη Βρετανική αγορά (βλέπε επισύναψη για προβλέψεις). Κάποιοι δέχονται ότι υπάρχει κάμψη και στη Λεμεσό, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι εκεί υπάρχει σταθεροποίηση αντί μείωση τιμών. Διάσταση απόψεων υπάρχει και για τη Λευκωσία, που έχει μεγαλύτερη εξάρτηση από την εγχώρια οικιστική αγορά.

Αρνητικές είναι οι εκτιμήσεις των πλείστων επιχειρηματιών του κλάδου και για το 2009. Σχεδόν όλοι εκτιμούν ότι θα χειροτερεύσει η κατάσταση. Μόλις ένας πιστεύει ότι θα σταθεροποιηθεί η κατάσταση, ενώ κάποιος άλλος εκτιμά ότι η αγορά θα ανακάμψει μετά την άνοιξη.

«Τα πράγματα θα είναι χειρότερα και ας μην είμαστε αφελείς», υποδεικνύουν επιχειρηματίες, τονίζοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πλέον στο δανεισμό.
«Οι τράπεζες ήδη πιέζουν για τα χρωστούμενα τους από την μια και από την άλλη έχουν σταματήσει εντελώς τα δάνεια», αναφέρουν. Επιπρόσθετα κάποιοι χάνουν πελάτες εξ’ αιτίας της στάσης που τηρούν οι τράπεζες οι οποίες δεν συνάπτουν δάνεια.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, η μείωση στη δραστηριότητα που υπάρχει στον κλάδο ξεπέρασε το 60% τους δύο μήνες που ακολούθησαν την κατάρρευση της Lehman.

Mεγάλος αριθμός διαμερισμάτων και κατοικιών παραμένει, όπως μας αναφέρθηκε, στα αζήτητα αφού στην αγορά έχουν μπει και οι οικίες Βρετανών, που πουλούν φθηνότερα για να εκμεταλλευτούν την ισοτιμία.

Σε αντίθεση με τους Βρετανούς, η ντόπια αγορά φαίνεται να τηρεί στάση αναμονής.

Η ψυχολογία που επικρατεί στην αγορά λόγω της φημολογούμενης μείωσης των τιμών των ακινήτων αλλά και οι δυσκολίες δανεισμού, αναφέρουν επιχειρηματίες, κρατούν τους επίδοξους αγοραστές σε αναμονή για καλύτερες ευκαιρίες.

Χαρακτηριστικά τα όσα σημείωσε επιχειρηματίας ο οποίος είπε, «επισκέπτονται το γραφείο μου μέχρι και δέκα άτομα την εβδομάδα ωστόσο δεν αποφασίζουν να αγοράσουν διότι αναμένουν να πέσουν και άλλον οι τιμές».

Ακόμη και οι επιχειρηματίες που έχουν την έδρα τους στη Λεμεσό δηλώνουν ότι το ίδιο κλίμα επικρατεί και εκεί. Ο αριθμός των ρώσων που αγοράζει, πρόσθεσε, είναι πολύ περιορισμένος και κυρίως είναι αυτοί που προχωρούν σε επιλεγμένα υπέρ πολυτελή διαμερίσματα ή κατοικίες πάνω στο κύμα.

Αρκετοί επιχειρηματίες δήλωσαν επίσης πως «θα μείνουν μισοτελειωμένες πολλές οικοδομές». Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός επιχειρηματία από την επαρχία Λάρνακα: «Σύντομα θα δούμε εγκαταλελειμμένες ημιτελείς εξοχικές κατοικίες να χορταριάζουν». Ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας επιρρίπτει ευθύνες και στις τράπεζες που χρηματοδοτούσαν με μεγάλη ευκολία άπειρους επιχειρηματίες οι οποίοι ξανοίγονταν σε ορεινές κοινότητες με αποτέλεσμα πολλές κατοικίες να έχουν εγκαταλειφθεί μισοκτισμένες.

Μεταξύ αυτών κάποιοι εκφράζουν ικανοποίηση διότι «θα γίνει ξεκαθάρισμα στο επάγγελμα». Ήδη όπως υποστηρίζουν οι πειρατές στο επάγγελμα έβαλαν ή θα βάλουν σύντομα λουκέτο στις επιχειρήσεις τους.

Αρκετοί developers με τους οποίους συνομιλήσαμε σταμάτησαν να κτίζουν νέες οικοδομές, δεν έχουν ανανεώσει και τα συμβόλαια με διάφορους subcontractors που συνεργάζονται όπως σιδεράδες, σχεδιαστές, καλουψίδες και άλλους με αποτέλεσμα να απειλείται ανεργία στον κατασκευαστικό τομέα.

«Οτιδήποτε φουσκώνει έρχεται η στιγμή που θα ξεφουσκώσει και η κρίση που ζούμε σήμερα θα φέρει τις τιμές στα πραγματικά τους επίπεδα», ανέφερε ένας από τους κτηματομεσίτες που έλαβαν μέρος στη σφυγμομέτρηση.

Της Ηρώς Ευθυμίου

Επισυνάπτονται οι προβλέψεις των μεσιτών και developers για την πορεία των τιμών στα ακίνητα

Σημείωση: Στη σφυγμομέτρηση της StockWatch έλαβαν μέρος οι εξής επιχειρηματίες/επιχειρήσεις: Africanos, Alexia Real Estate, Αντώνης Λοϊζου, Arestis Πάφος, Aristo Developers Λεμεσός, Best Way, Blue Island Λεμεσός, Ηλίας Δανός, Ανδρέας Δημητρίου, Χριστάκης Δημητρίου, Esperia Developers, Famagusta Developers, Κώστας Καδής (πρόεδρος κτηματομεσιτών Λευκωσίας), Κίνης Λεμεσός, Μιχάλης Λάμπρου, Πανίκος Λειβαδιώτης, Λευτέρης Λειβαδιώτης, Μάης Developers, Κώστας Μάμα (Λάρνακα), Κώστας Μαρκίδης, Λάκης Τοφαρίδης (Tofarco, πρόεδρος συνδέσμου developers), Zavos Developers.


STOCKWATCH.COM.CY